Nedir bu 2022 aylıkları ?
04 Haziran 2015, 11:57
Nedir bu 2022 aylıkları ?
Sosyal güvencesi olmayan insanlara son yıllarda yaşlılıkların ve özürlülük durumlarına oranlarına göre devletin direk ödeme yaptığı insanların aldıkları yardımlar 2022 sayılı sosyal güvenlik ödemeleri başlığı altında toplanıyor. 2022 maaşı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, bakım aylığı ise il Sosyal Hizmetler Müdürlüğü tarafından ödenir.
Bu ödemeler pirim ödeme esasına göre değil muhtaçlık özürlülük durumlarına göre yapılan sıkı mali incelemelere göre bağlanan maaşlardır.
Sosyal güvenlik sistemimizde emekli aylıkları ve diğer yardımlar yönünden “primli” ve “primsiz” olmak üzere iki sistem uygulanmaktadır.
Primli sistem; çalışma ve çalışma süresince ödenen primlerin karşılığı olarak sosyal güvenlik sisteminden sağlanan her türlü yardımı ifade etmektedir.
Primsiz sistem ise, herhangi bir çalışma ve prim ödemesi olmaksızın belli görevlerde bulunmuş, devlete yararlı işler yapmış ya da gelirden yoksun kişilere belli şartlar altında sağlanan yardımları kapsamaktadır ki, “muhtaçlık aylığı” ya da kamuoyunda “65 yaş aylığı” olarak ifade edilen yardım türü de bu kapsamda değerlendirilmektedir.
Muhtaçlık veya 65 Yaş Aylığı, 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunla düzenlenmiştir.
Yasa 1976 da çıkmıştır son yıllarda yeni eklerle genişletilmiş ve güçlendirilmiştir.
Aylıktan yararlanabilecek olan kimseler
Söz konusu aylıktan,
-T.C. vatandaşlığına haiz,
-65 yaşını doldurmuş olan,
-Sosyal Güvenlik Kurumundan (SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur kapsamında) gelir ve aylık hakkından yararlanmayan,
-Sosyal Güvenlik Kurumuna her ne ad altında olursa olsun prim ödemeyen,
-2022 sayılı Kanunda belirtilen muhtaçlık sınırından az geliri olan kişiler,
yararlanabilmektedir.
Başvuru yeri ve şekli
Yukarıda belirtilen şartları taşıyanların, öncelikle bulundukları yerdeki il veya ilçe sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurmaları ve daha sonra bu vakıflardan alacakları “muhtaçlık belgesi” ile Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurması gerekmektedir.
2015 yılı 1.1.2015 - 30.6.2015 döneminde geçerli olmak üzere 2022 aylıkları şu şekildedir:
Yaşlı Aylığı: 437, 43 TL (1 aylık miktar: 145,81 TL )
Özürlü (% 40-69) Aylığı: 874,87 TL (1 aylık miktar: 291, 62 TL )
Bakıma Muhtaç Özürlü (% 70 ve üstü) Aylığı: 1312,30 TL (1 aylık miktar: 437, 43 TL )
18 Yaş altı Özürlü Yakını Aylığı: 874,87 TL (1 aylık miktar: 291, 62 TL )
1.1.2015 - 30.6.2015 döneminde geçerli olmak üzere muhtaçlık sınırı: 286,32 TL
1.7.2015- 31.12.2015 döneminde geçerli olmak üzere muhtaçlık sınırı ise: 303,47 TL
NOT 1: 2022 aylık miktarları hesaplanırken hesaba yüzde 5 ek ödeme de dahil edilmiştir.
NOT 2: Bakıma muhtaç aylığının 1 aylık miktarı aslında tam olarak 437 tl ediyor.
Engelli kişi 18 yaşından büyükse, 2022 maaşı sakat kişinin kendisine verilir. Aileler alamaz. %70 ve üzerindeki raporla 2022 maaşı alan kişilere 3 ayda bir 1312 tl ödenir.
Evde Bakım maaşı, bakıcılık görevini üstlenen kişiye verilir (yani 2022 maaşının aksine bu maaş sakat kişiye değil, ona bakan kişiye ödenir). Eğer Ağır Özürlü ibareli sağlık kurulu varsa, yemek-banyo vb. gündelik ihtiyaçları için mutlak başkasının bakımına ihtiyaç duyuyorsa, hanede kişi başına düşen gelir 318 tl' den azsa, evde bakım aylığı almak için yaşanılan yerde bulunan il/ilçe sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumuna başvurulur. Gerekli tüm evraklar oradan temin edilir.
2022 maaşı almak evde bakım aylığı almaya engel değildir. İki maaş için de kriter gelir seviyesidir. Gelir seviyesi uygunsa, iki maaş da alınabilir.
Sigortalı olarak çalışan biri 2022 maaşı alamaz. Ayrıca emekli maaşı alan kişi de 2022 maaşı alamaz.
Sigortalı olarak çalışan ya da emekli olup emekli maaşı alan biri evde bakım maaşı alabilir. Yeter ki hanede kişi başına düşen gelir 318 tl' den az olsun.
Malulen emeklilik başvurusu yapabilmek için sigortalılık halinin sonlanması şartı bulunmaktadır.
Not: Bir kişi aynı anda hem sürekli iş göremezlik geliri için başvurup (yukarıda da yazdığım gibi, iş göremezlik geliri sadece iş kazası sonucu oluşan işgücü kaybı hallerinde ödenir) hem de malulen emeklilik için başvurabilir. Her iki süreç de aynı ayrı işler. Sonuçta eğer şartlar sağlanmışsa her iki maaş da bağlanır. Yalnız, maaşlardan fazla olanının tamamı, az olanın ise yarısı ödenir.
Kamuoyunda bilinmeyen bu 2022 sayılı yasayı anlatmak ve işleyişi hakkında bil vermek istedim. Bir devlet sosyal devlet olmak iddiasında ise ödenen pirimlerle ödenen emekli maaşları arasında denge aranmaz çünkü siyaset kanun çıkarıp hiç pirim ödemeyen insanlara maaşlar bağlamakta gelir desteğinde bulunmaktadır. Bu ödemelerin bence sosyal güvenlik kaleminden değil başka direk destekler kaleminden ödemesi yapılmalıdır.
Pirim ödeyerek emekli olanların çalışıp pirim ödeyenlere orantısı daha kolay belli olabilir böylece. Son yıllarda emekli olanların bağlanan emekli maaşları intibak yapılmaya ihtiyaç gösteriyor. Örnek mi vereceğiz eşim 5 yıldır emekli 5000 günle emekli oldu emekli maaşı 1000 tl. Ben 10.060 pirimle günle emekli oldum emekli maaşım 1000 tl. komediye bakınız. Adalete bakınız.
|
 |
