BUNUN ADI İNTİBAK....
30 Ocak 2022, 13:23
BUNUN ADI İNTİBAK...
Emekliler Ocak ayının başında aralık ayının enflasyon verilerinin açıklanmasını ve gerçekleşen son altı aylık enflasyona göre alacakları zamların belli olmasını 3ocak günü dört gözle bekliyorlardı.
Açıklama yapıldı ve aralıkta yükselen enflasyon ile yüzde 25.5 zam alacaklarını ve herhangi seyyanen bir artış olmadığını hayal kırıklığı içinde öğrendiler.
Bende o sabah kahvaltımı haber kanallarının önünde yaparak zam haberini öğrenmeyi ve ilk yorumları izliyordum. Bazı haber kanallarında yorumcuların emeklilerin hangi oranda zam alacaklarını ve bu zamların nasıl belirlendiğini bilmemelerini şaşırarak izledim. SSK ve BAĞKUR emeklileri geçmiş 6 ayın gerçekleşen enflasyon oranına göre artan oranlarda zam alırlar. Emekli memurlar ise sendikanın toplu sözleşmesinin oranlarına göre memurlar kadar zam alırlar.
Hani tüm sosyal güvenlik şemsiyesi altında olanlar eşit haklara sahip olacaklardı ya iş orada adaletsiz zaten emekli memurlar daha fazla zam aldılar. Ne iktidar ne muhalefet bu konuda ağzını açmıyor nedense zira milletvekilleri ve bakanlar da devlet memurları ve emeklisi oldukları için olsa gerek.
Ama hepimiz biliyoruz ki TÜİK in açıkladığı rakamlar ile gerçekte karşılaştığımız fiyat artışları farklı. Bir golü oradan yiyor emekli diğer golü ise ABO dan yiyor emekli.
ABO nedir ?
2000 Öncesi dönem
Bu dönem aylığı hesabında; gösterge x memur maaş Katsayısı x ABO (Aylık Bağlama Oranı) formülü kullanılmaktadır.
31.12.1999 gününe kadar olan dönem için normal şartlarda 5.000 prim günü için göstergeden aylık bağlanacak ise ABO % 60’dır. (Üst gösterge için oran göstergeye bağlı olarak yüzde 50 ile yüzde 59,90 aralığında. en üst gösterge için ise bu oran yüzde 50’dir). Aylık Bağlama Oranı, 5.000 prim gününden sonra her tam 240 gün için yüzde 1 ve ayrıca kadınlar için 50, erkekler için 55 yaşından sonraki her tam yaş için de yine yüzde 1 oranında arttırılmaktaydı.
01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arası için ABO hesaplaması
Bu dönemde gösterge-katsayı sistemi kaldırılmış, güncelleştirilmiş prim esasına dayanan farklı bir sistem getirilmişti. Sigortalının 2000 ve daha sonraki yıllara ait prime esas yıllık kazançları; Güncelleme katsayısı X Aylık bağlanma oranı = 4A emekli maaşı formülü hesaplanmaktadır.
Güncelleme katsayısı hesaplanırken, kişinin emekli olacağı yılın bir yıl öncesindeki yıla ait büyüme rakamları ve TÜFE rakamları kullanılmaktadır.
Aylık Bağlama Oranı ise, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 günün her 360 günü için % 3,5, sonraki 5400 günün her 360 günü için % 2 ve daha sonraki her 360 gün için % 1,5 oranlarının toplamından oluşmaktadır.
2008 SONRASI ABO HESAPLAMASI
01.10.2008 tarihi sonrası için ABO hesaplaması
01.10.2008 yılından sonra 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların yaşlılık aylığı, ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır. Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır. Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90’ı geçemez.
Özetle,
§ Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesinde en yüksek emekli aylığı,
§ Gösterge yerine TÜFE ve ekonomik büyüme hızının tamamının baz alındığı 01.01.2000 ile 01.10.2008 arasında 2000 yılı öncesine göre biraz daha düşük emekli aylığı,
§ GSYİH gelişme hızının sadece yüzde 30’unun hesaba katıldığı 01.10.2008 tarihi sonrasında en düşük emekli aylığı,
söz konusudur.
Özellikle 4A ve 4B çalışanlarda SGK prim ödeme tarihlerine bağlı olarak aylık bağlanma oranı ve maaşlardaki alt sınır oranının değişmesi nedeniyle emekli maaşları da önemli oranda değişmektedir. Üçüncü dönem olarak adlandırabileceğimiz 01.10.2008 tarihinden sonra düşük prime esas kazançlar ile çalışanlarda önceki dönemlere göre oldukça düşük emekli aylıkları söz konusu olmaktadır. Son sosyal güvenlik düzenlemesi sonrasında asgari ücretin 3 kat ve altında maaş alan işçiler açısından eski dönemlere kıyasla daha dezavantajlı bir durumun olduğunu söylemek mümkündür. Yüksek ücretle çalışanlar açısından ise her hangi bir mağduriyet söz konusu değildir.
Gördüğünüz gibi yıllar içinde emekli maaşlarının nasıl cüceleşip 1500 tl nin bile altına indiğini ve ortalama emekli maaşlarının 2000-3000 tl arasında olduğunu görebilirsiniz.
Yıllar içinde aylık bağlama oranları emekli maşalarını aşağıya çekiyor.
Şimdi gelelim son zam sonrası duruma bu bağlama oranlarını düzeltmeye yanaşmayan iktidar 1500 tl olan alt limiti 2500 tl ye çekiyor ve büyük çoğunluğa yüzde 25 zam yapıyor. Al sana enflasyon kadar zam diyor. Böylece büyük çoğunluğun emekli maaşı 4.250 tl olarak açıklanan asgari ücretin kat be kat altına iniyor.
Ben 10.000 gün prim ile 2.620 tl emekli maaşı alırken 3.290 tl ye çıkan emekli maaşım ile asgari ücretin 1000 tl altına düşmüş oldum. Emekli olmak için yaş beklerken de prim ödeyerek bekleyen benim gibi bağkurlular çok prim ödedim çok maaş alırım hayalleri kurarken bu ABO yasaları ile meğerse tuzağa düşüyor düşük emekli maaşlarına mahkum oluyormuşuz.
Beklentimiz acilen seyyanen 1000 tl emekli maaşlarına zamdır, ayrıca bu ABO garabetine son vermektir. Yüksek prim gününe yüksek maaşın önü açılmalıdır ve belki EYT lerede de bir avuntu böylece sağlanabilir. Ben birde 3 yıl yaş beklemiştim.
O yüzde 2000 sonrası ve öncesi diye emeklilerin taban aylıkları ve emekli maaşları değişiyor hepsi aynı olmalı ve emekli lehine değişmeli işte bunun adı İNTİBAK.
Bu yukarıda anlattığım bilgiler kamuoyunda İNTİBAK olarak biliniyor pek çok siyasetçinin bu konulardan haberleri bile yok.
Emekliler marketlerde ucuz gıdanın pazarlarda ucuz sebzenin peşinde ve İBB nin halk ekmek kuyruklarında zaman geçiyor. Emeklilik rahata erdiğimiz günler olmalı, faturaları nasıl ödeyeceğini kara kara düşündüğü yıllar değil.
Metropoll Araştırma 'Türkiye'nin Nabzı Ocak 2022' çalışmasının emeklilere yapılan zam oranıyla ilgili memnuniyet oranıyla ilgili bölümünü 23.ocak 2022 de yayınladı.
Metropoll'ün araştırmasına göre halkın yüzde 71.7'si emekli zammının düşük olduğunu düşünüyor. Metropoll Araştırma'nın sahibi Özer Sencar anket sonucunu "Hükümet emeklileri kaybetti" notuyla paylaştı.
Araştırmaya göre vatandaşların yüzde 19.9'u emeklilere yapılan yüzde 25'lik zammın beklediği oranda bir artış olduğunu düşünüyor. Yüzde 5.7 "Zam beklediğimizden yüksekti" seçeneğini işaretledi. Yüzde 71.7 'Beklediğimizden azdı" derken yüzde 2.7 ise "Fikrim yok/Cevap yok" dedi.
Metropoll Araştırma'nın kurucusu Özer Sencar anket sonucunu "Hükümet emeklileri kaybetmiş görünüyor. Bakalım muhalefet onlara ulaşabilecek mi?" notuyla paylaştı.
Yanıtların partilere göre dağılımı şöyle:
AK PARTİ
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 41.5
Beklediğimizden yüksekti: 10.7
Beklediğimizden azdı: 44.8
Fikrim yok/Cevap yok: 3
CHP
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 4.4
Beklediğimizden yüksekti: 2.2
Beklediğimizden azdı: 91.1
Fikrim yok/Cevap yok: 2.2
İYİ PARTİ
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 13
Beklediğimizden yüksekti: 2.4
Beklediğimizden azdı: 84
Fikrim yok/Cevap yok: 0.6
HDP
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 5.4
Beklediğimizden yüksekti: 4.7
Beklediğimizden azdı: 87.8
Fikrim yok/Cevap yok: 2
MHP
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 21.6
Beklediğimizden yüksekti: 2.7
Beklediğimizden azdı: 75.7
Fikrim yok/Cevap yok: -
DEVA
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 9.1
Beklediğimizden yüksekti: -
Beklediğimizden azdı: 87.9
Fikrim yok/Cevap yok: 3
DİĞER
Beklediğimiz oranda bir zamdı: 7.3
Beklediğimizden yüksekti: 5.5
Beklediğimizden azdı: 85.5
Fikrim yok/Cevap yok: 1.8
intibak nedir - emekliye intibak - İNTİBAK - emekli intibak nedir
|
 |
